Bệnh tai xanh ở lợn: Nguyên nhân, triệu chứng và hướng điều trị

Bệnh tai xanh ở lợn còn được gọi là hội chứng rối loạn sinh sản và hô hấp ở lợn (PRRS), là một trong những bệnh truyền nhiễm nguy hiểm nhất ngành chăn nuôi. Bệnh gây thiệt hại nặng nề về kinh tế do ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng sống còn, sinh sản của lợn nái và sức tăng trưởng của lợn thịt.

Nguyên nhân gây bệnh tai xanh ở lợn

Nguyên nhân chính gây bệnh tai xanh là là virus thuộc giống Arterivirus, họ Arteriviridae, bộ Nidovirales gây ra. Virus Arterivirus tồn tại rất lâu trong tự nhiên ở không khí, phân, xác chết… Khi heo khỏi bệnh, virus vẫn có thể tồn tại trong cơ thể lên đến 17 tuần, khiến việc kiểm soát dứt điểm và phòng bệnh gặp nhiều khó khăn.

Virus tai xanh PRRS lây lan qua 2 đường:

Đường trực tiếp: Giữa lợn khỏe và lợn mang mầm bệnh thông qua nước bọt, nước mũi, phân, nước tiểu, tinh dịch… Đặc biệt nguy hiểm là đường truyền ngang qua tinh dịch trong quá trình phối giống. Nếu lợn đực giống mang virus PRRS, khả năng lây lan cho hàng loạt nái qua tinh trùng là rất cao. Hay bệnh cũng có thể truyền từ heo mẹ sang heo con.
Đường gián tiếp: Virus PRRS có thể lây truyền giới hạn qua không khí, đặc biệt ở mật độ chăn nuôi cao, thông gió kém. Nếu không được vệ sinh kỹ lưỡng, virus có thể tồn tại trên các bề mặt dụng cụ chăn nuôi, đồ bảo hộ, kim tiên, phương tiện vận chuyển gia súc trong thời gian dà. Ruồi, muỗi, chim hoang dã cũng có thể mang mầm bệnh khi tiếp xúc với phân, xác lợn chết nhiễm virus.

Những hậu quả của bệnh tai xanh ở lợn

Bệnh tai xanh ở lợn được xem là một trong những thách thức lớn nhất đối với ngành chăn nuôi heo hiện nay, không chỉ vì mức độ lây lan nhanh mà còn do hậu quả nặng nề về kinh tế, sức khỏe đàn vật nuôi và an toàn thực phẩm.

Theo thống kê, mỗi năm bệnh PRRS gây thiệt hại lên tới hàng tỷ đồng cho người chăn nuôi tại Việt Nam, ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất, chất lượng và nguồn cung thịt heo trên thị trường.

Ảnh hưởng đến sức khỏe đàn lợn và hiệu quả sinh sản

Khi bị nhiễm PRRS, hệ miễn dịch của lợn bị suy giảm nghiêm trọng, khiến chúng dễ mắc thêm các bệnh cơ hội như tụ huyết trùng, liên cầu khuẩn, phó thương hàn, E. coli… Điều này không chỉ khiến tỷ lệ tử vong tăng cao mà còn làm kéo dài thời gian điều trị, tốn kém chi phí thuốc men, nhân lực chăm sóc.

Ở lợn nái, PRRS làm giảm năng suất sinh sản rõ rệt, gây sảy thai, chết lưu, đẻ non, làm giảm số lượng và chất lượng con giống, ảnh hưởng trực tiếp đến vòng đời và hiệu quả tái đàn.

Giảm chất lượng thịt và đe dọa sức khỏe cộng đồng

Dù virus PRRS không gây bệnh cho người, nhưng thịt từ những con lợn mang mầm bệnh rất dễ chứa các vi khuẩn gây bệnh đường ruột nếu không được xử lý đúng cách. Một số tác nhân đi kèm như liên cầu khuẩn có thể truyền sang người nếu ăn thịt chưa nấu chín kỹ hoặc trong quá trình giết mổ không đảm bảo vệ sinh, gây các biến chứng nguy hiểm như viêm màng não mủ, nhiễm khuẩn huyết, thậm chí đe dọa tính mạng.

Chính vì vậy, PRRS không chỉ là mối lo của người chăn nuôi mà còn ảnh hưởng đến niềm tin của người tiêu dùng đối với thịt heo trong nước.

Gia tăng chi phí sản xuất, giảm hiệu quả kinh tế

Lợn bị bệnh tai xanh làm phát sinh hàng loạt chi phí như chi phí thuốc kháng sinh, kháng viêm, hạ sốt, tăng sức đề kháng, chi phí điều trị bội nhiễm, chi phí hao hụt do tăng trưởng kém, kéo dài thời gian nuôi, chi phí kiểm dịch, tiêu hủy heo chết, vệ sinh chuồng trại…

Triệu chứng bệnh tai xanh ở lợn

Triệu chứng của bệnh PRRS rất đa dạng và dễ nhầm lẫn với nhiều bệnh khác. Diễn biến của bệnh phụ thuộc vào tuổi, tình trạng sinh lý và mức độ độc lực của chủng virus. Dưới đây là tổng hợp các triệu chứng đặc trưng theo từng nhóm lợn:

Ở lợn nái (đặc biệt là nái chửa)

Virus PRRS gây rối loạn sâu sắc hệ sinh sản:

Sảy thai hàng loạt ở mọi thời điểm của thai kỳ, đặc biệt vào 2/3 cuối thai kỳ.
Đẻ non, đẻ con yếu, thai chết lưu, xác thai bị phân hủy trong tử cung.
Lợn nái bị rối loạn chu kỳ động dục: không lên giống, động dục kéo dài, tỷ lệ phối giống đậu thấp.
Một số trường hợp thấy lợn mẹ sốt cao, biếng ăn, viêm vú nhẹ, mất sữa hoặc giảm tiết sữa.
Có thể thấy hiện tượng viêm nội mạc tử cung sau khi đẻ, dẫn đến hậu sản kéo dài.

Ở lợn con sơ sinh (dưới 21 ngày tuổi)

Đây là nhóm chịu thiệt hại lớn nhất khi lợn nái nhiễm PRRS:

Sinh ra đã yếu, kém bú, run rẩy, dễ chết yểu sau vài ngày.
Biểu hiện viêm phổi nặng, khó thở, tím tái môi và da.
Một số con bị tiêu chảy kéo dài, phân sống, mất nước.
Trường hợp nặng có thể bị viêm da hoại tử, chảy máu dưới da, viêm khớp.

Ở lợn cai sữa và lợn thịt

Sốt cao 40 – 42°C, kéo dài 2 – 4 ngày, biếng ăn rõ rệt.
Thở gấp, thở bụng, ho khan hoặc ho ướt, dễ nhầm với Mycoplasma hoặc viêm phổi truyền nhiễm.
Da tím tái, đặc biệt ở tai, bụng, đuôi, chân – đặc điểm đặc trưng của bệnh “tai xanh”.
Có thể thấy phù mặt, phù mí mắt, mắt sưng, chảy nước mắt.
Tăng trưởng kém, còi cọc, mất đồng đều giữa các con trong cùng đàn.
Lợn dễ bị nhiễm kế phát bởi các bệnh như: phó thương hàn, tụ huyết trùng, liên cầu khuẩn, làm nặng thêm triệu chứng và tăng tỷ lệ tử vong.

Ở heo đực giống

Heo sốt cao 41oC – 42oC, ủ rũ, ít hưng phấn.
Số lượng tinh trùng ít và chất lượng kém.
Tai chuyển từ màu hồng đỏ sang đỏ thẫm, xanh đến tím đen.
Heo bỏ ăn, khó thở do viêm phổi nặng.

Điều trị bệnh tai xanh ở lợn như thế nào?

Hiện không có thuốc điều trị tai xanh ở heo. Khi heo mắc bệnh cần đảm bảo vệ sinh chuồng trại, nâng cao sức đề kháng, xử lý triệu chứng, phòng bệnh kế phát.

Bà con có thể tham khảo các sản phẩm hỗ trợ tăng cường sức đề kháng cho lợn bị bệnh bằng các sản phẩm được nghiên cứu kỹ lưỡng, đã được sử dụng rộng rãi trong các trang trại có dịch của Công ty sản xuất thuốc thú y Sumi – Japan Pharma sau: thuốc tiêm hạ sốt giảm đau, kháng viêm Ketopen 10% INJ, dung dịch tiêm Gluco KC Thảo Dược, dung dịch tiêm Flordoxy INJ LA…

Liên hệ với chúng tôi qua hotline 0912.55.1102 – 092.7899.555 để được tư vấn sản phẩm phù hợp với tình trạng thực tế bệnh tai xanh ở lợn tại trại chăn nuôi của bạn.

+ Tìm hiểu và mua sản phẩm trên website của Sumi Japan: https://sumi-japan.com.vn/product-category/san-pham-trang-trai

+ Fanpage: SUMI – JAPAN Pharma

+ Xem thêm:

Thuốc khử trùng chuồng trại: Giải pháp bảo vệ sức khỏe gia súc, gia cầm
Bệnh sưng phù đầu ở lợn: Các triệu chứng và cách điều trị

Hướng dẫn các cách vỗ béo cho heo chi tiết nhất