Bệnh tiêu chảy ở lợn thịt là một trong những bệnh phổ biến, gây thiệt hại kinh tế đáng kể cho người chăn nuôi. Bệnh có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi nhưng đặc biệt nguy hiểm đối với lợn con theo mẹ và lợn cai sữa.
Bệnh tiêu chảy ở lợn thịt là gì?
Tiêu chảy ở lợn thịt là tình trạng rối loạn chức năng đường tiêu hóa, khiến lợn đi ngoài phân lỏng, nhiều nước, đôi khi có bọt, máu hoặc chất nhầy. Màu sắc và mùi của phân cũng có thể thay đổi tùy thuộc vào tác nhân gây bệnh. Bệnh tiến triển nhanh, thời gian ủ bệnh thường từ 12 đến 18 giờ. Tiêu chảy có thể xuất hiện quanh năm và ảnh hưởng đến lợn ở mọi độ tuổi.
So với các dạng tiêu chảy khác, tỷ lệ tử vong do tiêu chảy ở lợn thịt thường thấp hơn. Tuy nhiên, bệnh vẫn gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe vật nuôi, làm suy giảm hệ miễn dịch và khả năng hấp thụ dưỡng chất. Ngoài triệu chứng tiêu chảy, lợn còn có thể bị nôn mửa.
Tùy vào nguyên nhân cụ thể, mức độ nghiêm trọng của bệnh có thể dao động từ nhẹ (tự khỏi) đến nặng (gây chết hoặc phải loại thải sớm khỏi đàn).
Nguyên nhân gây bệnh tiêu chảy ở lợn thịt
Tiêu chảy ở lợn thịt có thể do nhiều nguyên nhân kết hợp gây ra. Việc xác định chính xác tác nhân là bước đầu tiên quan trọng trong quy trình điều trị hiệu quả.
1. Nguyên nhân truyền nhiễm (do mầm bệnh)
Bệnh tiêu chảy ở lợn thịt thường do các tác nhân gây bệnh sau:
Vi khuẩn:
- E. coli: Là nguyên nhân hàng đầu gây tiêu chảy ở lợn con theo mẹ và lợn cai sữa. Vi khuẩn này sản sinh độc tố gây tổn thương niêm mạc ruột, dẫn đến tiêu chảy phân trắng, vàng hoặc xám.
- Salmonella: Gây tiêu chảy phân lỏng, có mùi hôi thối, đôi khi lẫn máu. Lợn thường sốt cao, bỏ ăn.
- Clostridium perfringens: Gây viêm ruột hoại tử, đặc biệt ở lợn con sơ sinh với triệu chứng tiêu chảy có máu và tử vong nhanh.
- Brachyspira hyodysenteriae (trước đây gọi là Serpulina hyodysenteriae): Gây bệnh hồng lỵ với tỷ lệ nhiễm cao (90-100%) và tỷ lệ tử vong 20-30%, thường ở lợn 2-6 tháng tuổi sau cai sữa.
Virus:
- Virus gây tiêu chảy cấp (PEDV): Gây tiêu chảy nghiêm trọng, phân lỏng như nước, nôn mửa ở lợn mọi lứa tuổi, đặc biệt nguy hiểm ở lợn con theo mẹ với tỷ lệ chết cao.
- Rotavirus: Gây tiêu chảy nhẹ đến trung bình ở lợn con, phân lỏng, màu vàng.
Ký sinh trùng:
- Cầu trùng (Coccidia): Gây tiêu chảy ở lợn con, phân lỏng, có màu vàng hoặc xanh lá cây, đôi khi có máu.
- Giun đường ruột: Nhiễm giun nặng có thể gây kích thích đường ruột và dẫn đến tiêu chảy mãn tính.
2. Nguyên nhân không truyền nhiễm (do môi trường, dinh dưỡng)
Ngoài các tác nhân truyền nhiễm, tiêu chảy còn xuất phát từ những yếu tố tác động gián tiếp như:
- Thay đổi khẩu phần ăn đột ngột: Đặc biệt khi thay đổi từ sữa mẹ sang thức ăn công nghiệp hoặc thay đổi loại thức ăn có thể gây rối loạn tiêu hóa.
- Thức ăn kém chất lượng, ôi thiu: Thức ăn nhiễm nấm mốc, vi khuẩn hoặc chứa độc tố có thể gây ngộ độc và tiêu chảy.
- Môi trường sống kém vệ sinh: Chuồng trại ẩm ướt, bẩn thỉu, không thông thoáng là điều kiện thuận lợi cho mầm bệnh phát triển.
- Stress: Lợn bị stress do mật độ nuôi quá đông, quá trình vận chuyển, thay đổi môi trường, trộn đàn, tiêm phòng… cũng có thể bị tiêu chảy.
- Nước uống không sạch: Nguồn nước bị ô nhiễm là đường lây truyền mầm bệnh quan trọng.
- Nhiệt độ thay đổi đột ngột: Lợn dễ bị stress và giảm sức đề kháng khi nhiệt độ quá cao hoặc quá thấp.
Mức độ nguy hiểm của bệnh tiêu chảy ở lợn thịt
Nhiều người chăn nuôi vẫn xem nhẹ bệnh tiêu chảy vì nghĩ rằng “chỉ là đi ngoài”, tuy nhiên nếu không xử lý kịp thời, hậu quả có thể rất nghiêm trọng:
- Tỷ lệ chết cao: Đặc biệt ở lợn con theo mẹ, tiêu chảy cấp tính do virus hoặc vi khuẩn có thể gây chết hàng loạt trong thời gian ngắn do mất nước và điện giải nghiêm trọng.
- Giảm tăng trọng và chậm lớn: Lợn bị tiêu chảy thường hấp thu dinh dưỡng kém, dẫn đến gầy yếu, chậm lớn, kéo dài thời gian nuôi. Điều này làm tăng chi phí thức ăn và giảm lợi nhuận.
- Chi phí điều trị tốn kém: Việc điều trị tiêu chảy cần sử dụng thuốc kháng sinh cho lợn, thuốc hỗ trợ, điện giải… gây tốn kém chi phí cho người chăn nuôi.
- Lây lan nhanh: Một số bệnh tiêu chảy có tính truyền nhiễm cao, dễ lây lan ra toàn đàn và các trại lân cận, gây thiệt hại trên diện rộng.
- Giảm giá trị thương phẩm: Lợn bị tiêu chảy mãn tính thường còi cọc, chất lượng thịt kém, giảm giá trị thương phẩm.
Cách phòng bệnh tiêu chảy ở lợn thịt
Để phòng và điều trị bệnh tiêu chảy ở lợn thịt hiệu quả, cần áp dụng tổng hợp các biện pháp sau:
1. Biện pháp phòng bệnh
- Vệ sinh chuồng trại và môi trường chăn nuôi: Thường xuyên vệ sinh, tẩy uế chuồng trại sạch sẽ, đảm bảo chuồng trại khô ráo, thông thoáng, ấm về mùa đông và mát về mùa hè. Xử lý chất thải chăn nuôi hợp lý để hạn chế mầm bệnh.
- Quản lý dinh dưỡng và thức ăn: Cung cấp thức ăn chất lượng tốt, đủ dinh dưỡng, không ôi thiu, nấm mốc. Sử dụng chế phẩm sinh học hoặc men vi sinh để cân bằng hệ vi sinh đường ruột, tăng sức đề kháng cho đàn heo. Đồng thời đảm bảo nước uống sạch, không nhiễm vi khuẩn hoặc ký sinh trùng.
- Chăm sóc và quản lý đàn: Đảm bảo mật độ nuôi phù hợp, tránh nuôi quá dày. Hạn chế stress cho lợn bằng cách quản lý tốt, tránh tiếng ồn, di chuyển đột ngột. Song song với đó, cần cách ly lợn mới nhập đàn trước khi nhập chung để tránh lây bệnh.
- Tiêm phòng vắc xin: Tiêm phòng đầy đủ các loại vắc xin phòng bệnh truyền nhiễm gây tiêu chảy như PED, E.coli, Salmonella… theo đúng lịch trình và hướng dẫn của bác sĩ thú y.
2. Biện pháp điều trị bệnh tiêu chảy ở lợn thịt
Khi phát hiện lợn bị tiêu chảy, cần tiến hành điều trị kịp thời để giảm thiểu thiệt hại:
- Cách ly lợn bệnh bị tiêu chảy khỏi đàn để tránh lây lan.
- Bổ sung điện giải và nước để chống mất nước và phục hồi sức khỏe cho lợn. Có thể cho lợn uống dung dịch Oresol hoặc dung dịch điện giải chuyên dụng cho vật nuôi.
- Nếu nguyên nhân lợn bị tiêu chảy là do vi khuẩn, bà con cần cho lợn sử dụng thuốc trị tiêu chảy phù hợp theo chỉ định của bác sĩ thú y.
- Sử dụng men tiêu hóa, vitamin để kích thích tiêu hóa, tăng cường hấp thu và phục hồi niêm mạc ruột.
- Một số thuốc có tác dụng làm chậm nhu động ruột, giảm mất nước qua phân. Tuy nhiên, cần thận trọng khi sử dụng, đặc biệt đối với các trường hợp tiêu chảy do độc tố.
- Cho lợn ăn thức ăn dễ tiêu hóa, giảm lượng thức ăn trong thời gian bệnh để đường ruột được nghỉ ngơi.
Bệnh tiêu chảy ở lợn thịt là một thách thức lớn trong chăn nuôi. Việc nắm rõ nguyên nhân, tác hại và áp dụng đồng bộ các biện pháp phòng, trị bệnh sẽ giúp người chăn nuôi kiểm soát hiệu quả dịch bệnh, bảo vệ đàn lợn và nâng cao hiệu quả kinh tế.
Nếu bà con cần tư vấn đặt mua các sản phẩm dinh dưỡng tăng cường đề kháng hay thuốc trị tiêu chảy cho lợn, hãy liên hệ công ty thuốc thú y Sumi – Japan Pharma theo thông tin sau đây:
+ Fanpage: SUMI – JAPAN Pharma
+ Hotline: 0912.55.1102 – 092.7899.555
+ Xem thêm:
Bệnh tai xanh ở lợn: Nguyên nhân, triệu chứng và hướng điều trị hiệu quả
Thuốc trị bệnh ho khó thở ở heo hiệu quả: Giải pháp hay từ Sumi Japan
Bệnh sưng phù đầu ở lợn: Các triệu chứng và cách điều trị
